zabawa z dzieckiem

Zabawka a rozwój emocjonalny dziecka – więcej niż się wydaje

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że zabawki to po prostu rzeczy – mniej lub bardziej kolorowe przedmioty, które mają zajmować dziecku czas. My również, jako dorośli, przez długi czas traktowaliśmy je właśnie w taki sposób: jako coś, co ma bawić, może odciągnąć uwagę malucha, dać chwilę spokoju. Dopiero z biegiem lat – z każdą kolejną obserwacją, rozmową, wspólną zabawą – zaczęliśmy dostrzegać, że zabawka to coś znacznie więcej. To narzędzie, które może realnie wpływać na emocjonalny rozwój dziecka. A im bardziej zaczynamy się temu przyglądać, tym głębiej rozumiemy, jak ogromne znaczenie mają nawet najprostsze przedmioty, które trafiają w dziecięce dłonie.

Zabawka jako bezpieczna przestrzeń do wyrażania emocji

Każde dziecko doświadcza emocji – radości, złości, lęku, smutku – ale nie każde potrafi je nazwać czy wyrazić. I właśnie tu pojawia się rola zabawki. Kiedy dziecko bierze do ręki lalkę, misia czy figurkę, zaczyna tworzyć świat, w którym może powiedzieć więcej niż słowami. Odtwarzając sytuacje, które przeżyło, przerabia je na swój sposób – bezpiecznie, symbolicznie, na swoich warunkach. To trochę jak teatr emocji, gdzie każde słowo i gest są próbą uporządkowania wewnętrznego chaosu.

My, jako dorośli, często zapominamy, że dziecko przeżywa wszystko intensywniej. Zabawka pomaga mu „poukładać” ten świat – oswoić trudne doświadczenia, zrozumieć relacje, wyrazić tęsknotę czy lęk.

Tworzenie więzi i rozwój empatii

Zabawa to nie tylko samotne budowanie wieży czy układanie puzzli – to również przestrzeń do budowania relacji. Gdy dziecko bawi się z rówieśnikami, rodzeństwem, a nawet z nami, ćwiczy nie tylko społeczne zasady, ale także emocjonalne kompetencje. Uczy się dzielić, czekać na swoją kolej, współpracować. Wspólna zabawa uczy, że ktoś może mieć inne zdanie, że porażka bywa frustrująca, ale można sobie z nią poradzić.

Zabawka staje się tu pośrednikiem – nie tylko między dziećmi, ale też między nami a nimi. Kiedy siadamy na dywanie i zaczynamy wspólną zabawę, otwiera się przestrzeń na rozmowę, zrozumienie, bliskość. To właśnie wtedy często słyszymy rzeczy, których dzieci nie powiedziałyby wprost. To zaskakujące, jak wiele można wyczytać z tego, co dziecko robi swoimi figurkami, co mówi do lalki, jak opowiada o przygodach wymyślonych bohaterów.

Pomoc w regulacji emocji

Dzieci nie rodzą się z umiejętnością regulowania emocji – one uczą się tego przez doświadczenie. Dobrze dobrana zabawka może w tym pomóc. Czasem to miękka przytulanka, którą dziecko ściska, gdy jest zdenerwowane. Innym razem to zabawka sensoryczna, która koi napięcie. A czasami to zestaw do kreatywnej zabawy, który pozwala odreagować trudne uczucia – poprzez malowanie, konstruowanie, ruch.

Zabawka może być też rytuałem – ukochany miś przed snem daje poczucie bezpieczeństwa, ulubiona figurka w plecaku łagodzi lęk przed przedszkolem. To nie magia – to emocjonalne zakorzenienie, którego nie da się przecenić.

Podsumowanie – nieoczywista rola oczywistych przedmiotów

Zrozumienie, że zabawka to nie tylko źródło rozrywki, ale również ważny element w procesie dojrzewania emocjonalnego, zmienia nasze podejście jako rodziców, opiekunów czy nauczycieli. Kiedy świadomie wybieramy to, czym dziecko się otacza, dajemy mu coś więcej niż chwilową radość – dajemy mu narzędzie do poznania siebie, do budowania relacji, do wyrażania tego, co trudne.

Dlatego warto zadawać sobie pytanie nie tylko „czy ta zabawka spodoba się dziecku?”, ale też: „czy pomoże mu lepiej zrozumieć siebie i świat?”.

Co mówi o nas nasza ulubiona zabawka z dzieciństwa?Drewniana zabawka – powrót do klasyki, która nigdy nie wychodzi z mody